De relevantie en uiting van tijd

CREDITS:

TEKST: Bernard Werk & Jorrit Niels • FOTO’S: Ressence

Sinds we de eerste prototypes in 2010 zagen van de Vlaamse oprichter en ontwerper Benoît Mintiens, heeft Ressence met groot succes hun oorspronkelijke idee weten te ontwikkelen. Het werd voor ons een persoonlijke favoriet. Dit jaar is niet alleen voor hun kleinste en lichtste horloge tot nu toe, de Type 9, maar lanceren ze ook een gloednieuw GMT-model: de Type 7.

Ressence, bekend om zijn minimalistische horlogeontwerpen, presenteerde onlangs twee varianten van een nieuw horloge, de Type 9 Grey en Type 9 Aqua. Met 39mm is dit het kleinste horloge van het merk tot nu toe. En een geheel nieuw model, hun eerste GMT, de Type 7.

‘Al onze horloges zijn gebaseerd op ergonomische perfectie’

Als je aan een horloge denkt, komt ­waarschijnlijk het volgende in je op: een ronde wijzerplaat, twee of drie wijzers en twaalf cijfers of markeringen. Misschien heeft het wat extra indicatoren als je denkt aan een chronograaf of een klein venster om de datum weer te geven, maar dat is het dan ook wel.

Essentie

De meeste van ons stellen zich waarschijnlijk iets vergelijkbaars voor. In 2010 richtte de Belgische ontwerper Benoît Mintiens Ressence op om dit te heroverwegen. Dat Mintiens een achtergrond heeft in industrieel ontwerp en niet in de horlogerie, speelde waarschijnlijk een rol bij het feit dat hij buiten de spreekwoordelijke ‘tijdwaarnemings-box’ kon denken. Voordat hij zijn aandacht richtte op zijn eigen horlogemerk, werkte hij als ontwerper aan onder meer hogesnelheidstreinen voor het Franse SNCF en interieurs voor Air France.
Ressence staat voor la renaissance de l’essentiel, de wedergeboorte van de essentie: hoe zou een horloge eruitzien als Fine Watchmaking pas in de 21ste eeuw was uitgevonden?

‘Dit is fine watchmaking in de 21ste eeuw’

Alhoewel de tijd op dezelfde manier wordt aangeduid als bij traditionele horloges met wijzers, zijn deze niet fysiek, maar grafisch. De wijzerplaat bestaat uit een reeks schijven die in elkaar draaien, allen in eenzelfde vlak. De volledige wijzerplaat, alsook de schijven die erin liggen, draaien om hun respectievelijke assen om de tijd weer te geven. Zo zijn er schijven waar wijzers op staan en ringen met hun aangeduide schaalverdeling. Het lijkt ingewikkeld, maar dat is het niet.

Type 9

De Ressence Type 9 bouwt voort op de principes van de Type 8 en verfijnt deze zowel qua grootte als qua uurwerk. Wederom een bewijs dat het horlogemerk één van de meest interessante merken is van dit moment. Met een diameter van 39mm en een gewicht van slechts 39 gram is het Ressence’s kleinste en lichtste horloge tot nu toe. Een indrukwekkende combinatie van vloeiend design en minimalistische perfectie. Ressence ­produceert en assembleert deze horloges in Zwitserland.

De Type 9 heeft een gepolijste titanium kast van 39mm en voor het eerst is de minuten­indicator buiten de wijzerplaat op de vaste lunette geplaatst, waardoor het horloge er nog compacter uitziet. Überhaupt weegt het slechts 39 gram, doordat zowel de kast als de wijzermodule van titanium zijn. Er zijn twee versies, één met een grijze wijzerplaat, de andere heeft een blauwgroene wijzerplaat die Ressence ‘Aqua’ noemt. De gepatenteerde ROCS 9-module wordt aangedreven door een omgebouwd ETA automatisch uurwerk met een gangreserve van 36 uur (prijs: €13.900).
Het horloge wordt geleverd met een synthetisch geweven band en een titanium gesp. Benoît Mintiens oprichter van Ressence: “De Type 9 is het kleinste horloge dat we momenteel kunnen produceren – gezien de grootte van de componenten. Van een afstand ziet het er heel klassiek uit, maar van dichtbij blijkt het veel verfijnder te zijn. Met een moderne pasvorm voor elke pols.”

In Nederland is de Type 1 het grootste succes voor het horlogemerk. Neem de Multicolour, waar de hoofdwijzerplaat van de wijzerplaat wit is, het minutenspoor blauw, de uren groen, de secondenteller geel en de dagen van de week rood. De ronde kast is gemaakt van titanium en heeft een diameter van 42,7 mm. In Nederland is Ressence verkrijgbaar bij Reijersen Juweliers in Oudewater (reijersenjuweliers.nl).

Type 7

De nieuwste toevoeging aan de Ressence-collectie is de Type 7. “We zijn anders, maar we willen niet dat je ons los ziet van de horlogesector. Ik zeg altijd dat we een voet ín en een voet buiten de horlogesector hebben.”
Bij de Type 7 is dat een titanium kast (en wijzermodule) die ‘in de sector zit’ en een ‘wijzerplaat erbuiten’. Als je kijkt naar de wijzerplaat, dan komt dat door de olie die Ressence gebruikt, waardoor het lijkt alsof de wijzerplaat buiten het glas zit. Het resultaat is een organisch geheel, terwijl de kast heel geometrisch is. Ressence had het eerste mechanische uurwerk dat gevuld was met een vloeistof. De vloeistof, een olie, verbetert de leesbaarheid en de mechanische eigenschappen van het horloge. Verder heeft de Type 7 een vaste keramische lunette, een waterbestendigheid van 50 meter met een diameter van 41mm en een dikte van 12mm. Wat veel minder lijkt door de platte achterzijde en de gebolde met olie gevulde wijzerplaat.

De GMT-complicatie vormde echter niet de hoofdreden voor het horloge. “Het is natuurlijk interessant omdat veel van onze klanten reizen. Een logische keuze, maar ook omdat onze benadering een meer functionele is dan bij de meeste horlogemerken.”
Ressence’s basis volgens de ontwerper en oprichter is dat ze het horloge zien als een dienstverlenend product. Een goed product is volgens het merk er één die zich aanpast aan de gebruiker. Dat betekent overigens niet dat hun horloges er saai uitzien. “Al onze horloges, inclusief onze technische details zijn gebaseerd op ergonomische perfectie. Ik kan je bij elk punt van het horloge vertellen waarom we dat zo hebben vormgegeven. Dat is bij ons de basis.”

Volgens Mintiens is dit allesbehalve gebruikelijk in de horlogesector. Over het algemeen zijn het horloge­makers, het oorspronkelijke werkterrein. “Net zoals een automaker begint met de motor en daar een auto omheen bouwt. Ressence start niet vanuit het uurwerk, maar vanuit de gebruiker. Wat verwacht je van het horloge dat om je pols zit, terwijl je de tijd ook op je mobiel kunt zien? Waarom is het relevant voor je? Enkel uit traditie een horloge gebruiken is voor ons geen goede reden. Nee, voor ons moet dat zijn omdat het efficiënter is om even die arm uit die mouw te steken. Het totaal van de armbeweging en de tijd die je nodig hebt om te zien hoe laat het is – en dat zo goed en efficiënt mogelijk vorm te geven – moet efficiënter zijn dan de telefoon uit je broekzak halen. Sinds het begin van mechanische horloges hebben wij ons moeten aanpassen aan de techniek. Wij proberen het product aan te passen aan de mens.”
Als Mintiens en zijn team dit lukt, dan hebben ze naar eigen zeggen een ‘relevant product’ gemaakt. “Ik hou me ook bij wijzers, omdat dit nog steeds de meest efficiënte manier is om tijd af te lezen. En ik ontwerp nog steeds alle horloges zelf. Waar ik niet begin met de motor, ofwel het uurwerk, maar uiteraard wel rekening hou met de inhoud van de motor.”

ROCS

Het uurwerk werkt op een traditionele manier, met stenen en asjes – bruggen – het nadeel hiervan is volgens Mintiens dat de schijven een ‘korte as hebben en een hele grote schijfdiameter’. De Ressence Type 7 heeft een nieuwe generatie module voor het horlogemerk. Bij de Type 7 hebben ze de assen en stenen vervangen door kogellagers. De schijf is hier zelf een kogellager geworden. “Uiteindelijk maakt dit het mogelijk om de Ressence-module, de ROCS, te halveren in dikte. Vervolgens zetten we ‘m in een curve, waardoor je om het werk heen zit. Het uurwerk gaat eigenlijk compleet over in de wijzerplaat, daarom is het horloge zo plat, omdat alles in die schil van de wijzerplaat zit. Een schil van maar één millimeter dik, waar de kogeltjes (synthetische robijnen) maar 0,6 millimeter meten.”

Een bijzonder horloge dat samenvalt met de vijftiende verjaardag van het merk. Met succesvolle releases en 50 verkooppunten wereldwijd (op elk continent) is Mintiens zeer hoopvol voor de volgende 15 jaar.

“Waar ik vooral blij ben met een verkoop die wereldbreed gelijk is verdeeld, 30 procent in Amerika, 30 procent in Europa en 30 procent in Azië. De rest is het Midden-Oosten. Daar wilde ik echt naartoe. Dit was een belangrijke stap voor ons om dit te bereiken.”

Flexibel en wendbaar

De volgende vijf jaar worden cruciaal voor Ressence. Mintiens wil zijn merk dan volledig bij de gevestigde orde hebben. Waar het personeel drie jaar geleden nog wel eens werkte met drie petten op, zul je dat nu niet meer zo snel tegenkomen. Het team is dan ook de laatste tijd exponentieel gegroeid.
“Binnen vijf jaar hopen we een volledig erkend en gevestigd speler in de sector te zijn. Dat zorgt ervoor dat je je bedrijf moet voorbereiden op professionalisering en alle processen moeten op orde zijn. Neem iets buiten mijn expertise, maar erg belangrijk: wat doe je met tweedehands, de grijze markt en nog tal van dit soort dingen om alle processen te professionaliseren. Dit alles tezamen moet ervoor zorgen dat je als speler in deze markt een betrouwbare partner bent die integraal deel uitmaakt van de industrie. We zullen altijd een kleine speler blijven vanwege ons product en de prijs, maar we moeten daar komen. Kijk naar MB&F, die is nu 20 jaar oud. Net zoals F.P. Journe en Richard Mille dat ook doet. Wij willen zorgen dat we in de komende vijf jaar deze status bereiken.”
Mintiens realiseert zich dan ook nu pas echt hoe bijzonder het is als een bedrijf zijn 100ste haalt, of 30 jaar, zoals Watching’s jubileum dit jaar. “De horloge-industrie is geen wendbare industrie, als je kijkt naar de huidige staat handelen ze altijd net wat te laat. Ik probeer als relatief jong merk sneller actie te kunnen ondernemen en zo flexibel mogelijk om te gaan met de almaar veranderende wereld.” Als de oprichter terugkijkt naar die 15 jaar is er één model dat hem het meest na aan het hart ligt. De Type 3, die het dichtst komt bij ‘hun missie’. Het werd een nieuwe realiteit in het high-end horlogelandschap. Waar het horloge een object is geworden voor enkel de tijdsaanduiding. Door de olie in de Type 3 zie je de onderdelen ook niet meer. Concreet heb je volgens Mintiens daarom alleen maar ‘de tijd om je pols’. “Het lijkt op niets anders en toch doet het alles wat we collectief zien als een polshorloge. Het is een scherm geworden, waar de bijna 400 onderdelen onzichtbaar zijn. De beste uiting van een gedematerialiseerde uitdrukking van de tijd.”

‘Ik zeg altijd dat we een voet ín en een voet buiten de horlogesector hebben’

De Type 3 is in 2013 uitgekomen, drie jaar na de start van het merk. Het horloge met een centrale rol in de identiteit van het merk en ze hebben er zelfs een Grand Prix d’Horlogerie de Genève mee gewonnen. Iets dat Ressence op de kaart gezet heeft. Voordat de Type 7 deze olie-aanpak zou delen, was er al de Type 5. Hun eerste duikhorloge, waar de olie gevulde wijzerplaat enorm goed werkt voor de leesbaarheid onder water.

Benoît Mintiens ziet daarom, ook na 15 jaar, zijn achtergrond als voordeel ten opzichte van iemand direct uit de horloge-industrie. “Een uurwerk heeft iets erg zeldzaams voor een industrieel ontwerper,” vertelt Mintiens. “Het is namelijk bijzonder holistisch in zijn creatieve dimensies. Zowat iedere product ontwikkelingsdimensie komt aan bod wanneer je een horloge ontwerpt. Er zijn maar weinig producten die zo’n multidisciplinaire aanpak toelaten. De meest voor de hand liggende is de esthetiek van het horloge. Ergonomie is niet enkel van belang voor het comfort, maar ook voor de leesbaarheid. Vanbuiten ziet het er bij ons mega simpel uit, maar dat zegt niks over de complexiteit. Dat betekent alleen maar dat we geslaagd zijn in onze missie.” |